اکنون تولید سلول‌های بنیادی آسان‌تر از هر زمان دیگری شده و این امر مدیون روش تکنیکی جدیدی است که محققان در ژاپن و بوستون به آن دست یافتند. این روش به دانشمندان اجازه می‌دهد با اعمال فشار و استرس شدید به سلول‌های بالغ، سلول‌های جنینی تولید کنند.
همچون دیگر سلول‌های بنیادی، سلول‌های تولید شده در این روش جدید نیز به طرزی باورنکردنی منعطف بوده و تقریباً می‌توان آنها را به تمام انواع سلول تبدیل نمود. البته از دیگر مزیت‌های این تکنیک جدید سادگی روش انجام آن است که سرعت کار را به میزانی قابل توجه بالا می‌برد. تولید سلول به این روش گامی مهم در جهت درک نحوه عملکرد سلول‌ها به شمار می‌رود.
این تحقیق که توسط مرکز توسعه زیستی RIKEN در کشور ژاپن و بیمارستان زنان در ماساچوست انجام شده، در ژورنال علمی نیچر (Nature) به چاپ رسیده است. البته در این مرحله از تحقیق، این تکنیک تنها روی موش‌های آزمایشگاهی پیاده شده و دانشمندان در نظر دارند در مرحله بعد این فرآیند، تولید سلول‌های بنیادی را در دیگر پستانداران پیچیده نیز مورد بررسی قرار دهند تا سرانجام روزی نوبت به انسان برسد.
محققان نام این روش جدید را ماشه تحریک‌کننده اکتسابی از سلول‌های بنیادی پرتوان (Stimulus Trigger Acquisition of pluripotency) یا به اختصار (STAP) گذاشته‌اند. سلول‌های بنیادی پرتوان قابلیت تبدیل‌شدن به بیشتر سلول‌های بافتی را دارند. برای تولید این سلول‌ها در ابتدا با سلول‌های بالغ شروع کرده و بعد از طی مراحلی آنها را در معرض آسیب‌ها و استرس‌های شدیدی همچون محیط اسیدی یا کمبود اکسیژن قرار می‌دهند. این روند تا زمانی که به نقطه مرگ سلول نزدیک می‌شویم ادامه دارد. وقتی تنها کسری از سلول‌ها زنده ماندند، دانشمندان دریافتند این سلول‌های باقی مانده ظرف چند روز بهبود یافته و این کار را با برگشت به حالتی شبیه به سلول‌های جنینی به انجام رسانده‌اند.
با وجود اینکه در گذشته یک گروه دیگر از محققان، روشی برای ایجاد سلول‌های بنیادی از سلول بالغ را با خارج کردن DNA سلولی از آنها به انجام رساندند، اما این تصور وجود داشت که وقتی یک بار سلولی به مرحله بلوغ برسد در آن مرحله باقی مانده و دیگر راه برگشتی ندارد؛ اما تحقیق اخیر ثابت کرد شاید این مسئله چندان هم قطعی نباشد. محققان با این روش نشان دادند سلول‌های بالغ نیز می‌توانند به سلول‌های بنیادی و جنینی برگشت کرده و واکنشی کاملاً درست از خود نشان دهند.
چارلز واکانتی نویسنده ارشد در بخشی از این مقاله خاطرنشان کرده:
تحقیقات ما نشان داد به طریقی در بخشی از این فرآیند بهبودی طبیعی، سلول‌های بالغ قادرند کنترل بخشی از ژنوم هسته‌ای را در دست گرفته و مانع بیان بخش خاصی از آن شوند که نتیجه آن این تغییر و تحول به حالت جنینی است.
هر چند هنوز راهی بس طولانی پیش روی محققان بوده و جا برای انجام مطالعات گسترده‌تر وجود دارد، اما این توانایی و سهولت ایجاد سلول‌های بنیادی خود موهبتی بس بزرگ به حساب می‌آید. اگر این روش در مورد انسان نیز قابل اجرا باشد به محققان اجازه می‌دهد از درگیری با محدودیت‌ها و سختی استفاده از سلول‌های بنیادی جنینی و پرتوان که با خارج کردن DNA از سلول بالغ ایجاد شده‌اند، پرهیز کنند.
هاروکو ابوکاتا از دیگر نویسندگان این مقاله می‌گوید: اگر ما موفق شویم مکانیسم دقیق این برگشت به حالت جنینی که منجر به تغییر در وضعیت سلول‌ها می‌گردد را به طور کامل مشخص کنیم، آن زمان گستره وسیعی برای انجام تحقیقات جدید و به کارگیری سلول‌های زنده پیش روی ما قرار خواهد گرفت.
اگر این روش روی سلول‌های انسان نیز قابل اجرا باشد، محققان در نهایت قادر خواهند بود با وارد نمودن استرس به نمونه خونی فرد، دوره عمر هر نوع سلولی را تجدید کرده و به بازسازی طبیعی آنها کمک کنند. در عین حال این روش این پتانسیل را دارد تا پیرامون آن بررسی‌های بیشتری صورت گرفته و این بار بافت‌های مجزا مورد آزمایش قرار گیرند تا در نهایت به بهبود آسیب‌های ناشی از جراحات یا بیماری‌ها کمک شود.